Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

sanguis civilis

  • 1 sanguis

    sanguĭs, ĭnis, m.    - forme sanguen, n.: Enn. Tr. 46 ; 228 ; An. 117 ; Cato, frg. 19, 11; 65, 5; Lucr. 1. 837 ; 853 ; 860 II sanguīs chez Lucrèce passim II gén. sanguis Chron. 2, 11, 128 ; P.-Nol. 21, 376. [st1]1 [-] sang.    - Cic. Nat. 2, 138 ; Quir. 14 ; etc..    - sanguinem (alicujus) haurire, Cic. Sest. 54 ; Liv. 26. 13, 14, etc.: faire couler, répandre le sang [de qqn] jusqu'à épuisement.    - hauriendus aut dandus est sanguis, Liv. 7, 24, 4: il faut faire couler tout leur sang ou donner le nôtre.    - sanguinem sistere, Plin. 20, 59 ; cohibere Plin. 22, 147: supprimere Cels. 2, 10: arrêter (étancher) le sang.    - sanguinem mittere, Cic. Att. 6, 1, 2: pratiquer une saignée.    - sanguinem mittere (detrahere, extrahere): saigner (qqn).    - fig. missus est sanguis invidiae sine dolore, Cic. Att. 1, 16, 11: j'ai fait un sacrifice aux envieux sans qu'il m'en coûte.    - gustare civilem sanguinem vel potius exsorbere, Cic. Phil. 2, 71: goûter du sang des citoyens, mieux, s'en abreuver.    - odio civilis sanguinis, Cic. Fam, 15, 15, 1: par haine de verser le sang... = par haine de la guerre civile].    - sanguine barbarorum modico, Tac.: les barbares ayant perdu peu de sang.    - usque ad sanguinem incitari, Cic.: s'exalter jusqu'au meurtre.    - fraterni sanguinis insons, Ov.: innocent de la mort de son frère. [st1]2 [-] force vitale, vigueur, sang, vie.    - toto sanguine nixus, Stat.: en déployant toute sa vigueur.    - [en parl. de l'Etat] Cic. Att. 4, 18, 2 ; Sest. 78.    - [en parl. de l'éloquence ou de l'orateur] Cic. Br. 36 ; 283 ; Or. 76.    - [en parl. du trésor public] Cic. Verr. 3, 83 ; Att. 6, 1, 2.    - detrahere aliquid de sanguine aerarii, Cic.: sucer le sang du Trésor. [st1]3 [-] origine, descendance race, parenté.    - sanguine conjuncti, Cic. Inv. 2, 161: unis par les liens du sang.    - paternus, maternus sanguis, Cic. Amer. 66: le sang paternel, maternel.    - ne societur sanguis, Liv. 4, 4, 6: pour que les sangs ne se mêlent pas.    - sanguis obscurus, Stat.: naissance obscure.    - vos o Pompilius sanguis, Hor.: ô vous, descendants de Numa.    - saevire in suum sanguinem, Liv.: faire des victimes au sein de sa famille. [st1]4 [-] rejeton, descendant.    - Virg. En. 6, 836 ; Hor. O. 4, 2, 14, etc ; Liv. 7, 4, 3 ; 40, 5. 1. [st1]5 [-] suc (des végétaux), sève, liqueur.    - Plin. 14, 58; Stat. Th. 1, 329.    - sanguis Baccheus, Stat.: liqueur de Bacchus (= le vin).
    * * *
    sanguĭs, ĭnis, m.    - forme sanguen, n.: Enn. Tr. 46 ; 228 ; An. 117 ; Cato, frg. 19, 11; 65, 5; Lucr. 1. 837 ; 853 ; 860 II sanguīs chez Lucrèce passim II gén. sanguis Chron. 2, 11, 128 ; P.-Nol. 21, 376. [st1]1 [-] sang.    - Cic. Nat. 2, 138 ; Quir. 14 ; etc..    - sanguinem (alicujus) haurire, Cic. Sest. 54 ; Liv. 26. 13, 14, etc.: faire couler, répandre le sang [de qqn] jusqu'à épuisement.    - hauriendus aut dandus est sanguis, Liv. 7, 24, 4: il faut faire couler tout leur sang ou donner le nôtre.    - sanguinem sistere, Plin. 20, 59 ; cohibere Plin. 22, 147: supprimere Cels. 2, 10: arrêter (étancher) le sang.    - sanguinem mittere, Cic. Att. 6, 1, 2: pratiquer une saignée.    - sanguinem mittere (detrahere, extrahere): saigner (qqn).    - fig. missus est sanguis invidiae sine dolore, Cic. Att. 1, 16, 11: j'ai fait un sacrifice aux envieux sans qu'il m'en coûte.    - gustare civilem sanguinem vel potius exsorbere, Cic. Phil. 2, 71: goûter du sang des citoyens, mieux, s'en abreuver.    - odio civilis sanguinis, Cic. Fam, 15, 15, 1: par haine de verser le sang... = par haine de la guerre civile].    - sanguine barbarorum modico, Tac.: les barbares ayant perdu peu de sang.    - usque ad sanguinem incitari, Cic.: s'exalter jusqu'au meurtre.    - fraterni sanguinis insons, Ov.: innocent de la mort de son frère. [st1]2 [-] force vitale, vigueur, sang, vie.    - toto sanguine nixus, Stat.: en déployant toute sa vigueur.    - [en parl. de l'Etat] Cic. Att. 4, 18, 2 ; Sest. 78.    - [en parl. de l'éloquence ou de l'orateur] Cic. Br. 36 ; 283 ; Or. 76.    - [en parl. du trésor public] Cic. Verr. 3, 83 ; Att. 6, 1, 2.    - detrahere aliquid de sanguine aerarii, Cic.: sucer le sang du Trésor. [st1]3 [-] origine, descendance race, parenté.    - sanguine conjuncti, Cic. Inv. 2, 161: unis par les liens du sang.    - paternus, maternus sanguis, Cic. Amer. 66: le sang paternel, maternel.    - ne societur sanguis, Liv. 4, 4, 6: pour que les sangs ne se mêlent pas.    - sanguis obscurus, Stat.: naissance obscure.    - vos o Pompilius sanguis, Hor.: ô vous, descendants de Numa.    - saevire in suum sanguinem, Liv.: faire des victimes au sein de sa famille. [st1]4 [-] rejeton, descendant.    - Virg. En. 6, 836 ; Hor. O. 4, 2, 14, etc ; Liv. 7, 4, 3 ; 40, 5. 1. [st1]5 [-] suc (des végétaux), sève, liqueur.    - Plin. 14, 58; Stat. Th. 1, 329.    - sanguis Baccheus, Stat.: liqueur de Bacchus (= le vin).
    * * *
        Sanguis, m. g. quod et Sanguen, neut. gen. dixerunt veteres, vnde sanguinis facit in genitiuo, pen. corr. Cic. Sang.
    \
        Detractio sanguinis, et Sanguinis missio. Cels. Saignee.
    \
        Profusionem sanguinis auertere. Cels. Divertir.
    \
        Sanguis aerarii, per translationem. Cicero. L'argent du thresor de la ville.
    \
        Plenus sanguinis homo. Plaut. Qui ne demande qu'à tuer.
    \
        Conglobatus, Vide CONGLOBO. Sang figé et caillé.
    \
        Integer. Virgil. Qui n'est point corrompu.
    \
        Coit sanguis. Plinius. Il se caille.
    \
        Poenas dare sanguine. Virgil. Estre tué.
    \
        Dare sanguinem inuidiae. Liu. Mettre sa vie à la volunté et merci de ses envieux.
    \
        Alternum dare sanguinem. Seneca. Quand deux s'entretuent, S'entretuer.
    \
        Duratur sanguis. Quintil. Se caille, S'endurcit, Se fige.
    \
        Emittere sanguinem. Cels. Saigner aucun.
    \
        Plus sanguinis in ipsa dimicatione factum. Liu. On tua plus de gents, Il y eut plus grande effusion de sang.
    \
        Fundere sanguinem de Rege. Curt. Espandre son sang, et se faire tuer pour soustenir la querelle de son Roy.
    \
        Sanguis reliquit corpus. Ouid. C'est quand on se sangmesle.
    \
        Sistere sanguinem. Plin. Arrester le sang, Estancher.
    \
        Amisimus omnem succum et sanguinem. Cicero. La vigueur et la force.
    \
        Sanguis. Virgil. Generation.
    \
        Author sanguinis. Virgil. Le premier et commencement d'une race et lignee.
    \
        Degener sanguinis. Stat. Qui forligne, Forlignant, Qui ne fait pas comme ceulx de sa parenté et de son sang.
    \
        Claro sanguine genitus. Seneca. De noble sang et lignee.
    \
        Sanguis regius. Horat. Sang royal.
    \
        Chari sanguinis vincula. Propert. Consanguinité.
    \
        Gradu sanguinis propior. Ouid. Plus prochain parent.
    \
        Nomina sanguinis. Ouid. Les noms de consanguinité.
    \
        Cohaerere sanguine alicui. Quintil. Estre son parent, Estre de son sang.

    Dictionarium latinogallicum > sanguis

  • 2 sanguis

    sanguis (urspr., aber veraltete Form sanguen), inis, m., das Blut (= der dünne, die Glieder durchströmende und lebenerhaltende Blutsaft, hingegen cruor = der rohe Blutsaft, das rohe, dicke Blut; vgl. Tac. ann. 12, 47), I) eig. u. bildl.: 1) eig.: sanguinis eruptio, Cels.: sanguinis vomitus, Cels.: sanguinis missio, das Aderlassen, Cels.: sanguis ater, Lucr., Verg. u. Liv.: caprinus, Aur. Vict.: humanus, Liv. u.a.: taurinus, Catull. u. Plin.: tauri sanguis, Cic.: vestis sanguine madens, Quint.: gladius sanguine oblitus, Sall.: sanguine subito ictus, vom Schlage getroffen, Eutr.: murenas sanguine humano saginare, Sen. (bildl., sanguine rei publicae saginari, sich mit dem Marke des St. mästen, Cic.): candor corporis magis sanguine atro maculabatur, Liv.: affectus nobis fugant sanguinem, treiben uns das Blut (im Gesichte) zurück (Ggstz. evocant ruborem), Sen.: os sanguine respergere, Cic.: se sanguine nefando respergere, Liv.: sanguinem mittere, zur Ader lassen, alci, Cels., u. scherzh., provinciae, Cic.: so auch sanguinem extrahere, Plin., od. detrahere, Colum., od. emittere venis, Plin., od. demittere, Gell.: sanguinem sistere, Plin., od. cohibere, Cels., od. supprimere, Cels.: sanguinem exspuere, Cels., ab ore exspuere (Ggstz. ex stomacho cruorem reicere), Scrib.: sanguinem vomere, Cels.: sanguinem fundere, ausgießen, Cic., u. vergießen, Curt. (vgl. plus sanguinis ex multa carne fundebatur, Liv.): sanguinem effundere, vergießen, Cic.: sanguinem haurire, Liv., sanguinem alcis haurire, Cic.: hauriendus aut dandus est sanguis, ihr müßt Blut (der Feinde) vergießen oder (das eurige) hingeben, Liv.: sanguinem sitire, Iustin. u. Lact.: sanguinem alcis sitire, Cic.: gustasse civilem sanguinem vel potius exsorbuisse, Cic.: numquam sanguinem alcis expetivisse, Cic.: hominis propinqui sanguinem vitamque eripere, Cic.: saturare se sanguine dissimillimorum sui civium, Cic.: satia te sanguine, quem sitisti, Iustin.: canes satiati sanguine erili, Ov.: etiam impendio sanguinis sui alqm tueri, Sen. – 2) bildl.: a) die Lebensfrische, das Kernhafte, amisimus sucum et sanguinem, Cic.: quibus integer aevi sanguis, Verg. – v. der Rede u. v. Redner, Cic.: verum sanguinem deperdebat, Cic.: sanguinem ipsum ac medullam verborum ipsius (Sallustii) eruere atque introspicere peritus, Gell. 18, 4, 2. – b) = Vermögen, Geld, de sanguine aerarii detrahere, Cic.: sanguinem miserit, quicquid potuerit detraxerit, Cic. – II) meton.: 1) das Blutvergießen, der Mord, sanguis cotidianus, Cic.: fraterni sanguinis insons, Ov.: odio civilis sanguinis, Cic.: usque ad sanguinem incitari solet odium, Cic.: sanguinem facere (anrichten), Liv.: – 2) das Geblüt = die Blutsverwandtschaft, der Stamm, das Geschlecht usw., a) abstr.: magnam possidet religionem paternus maternusque sanguis, Cic.: cognatio materna Transalpini sanguinis, Cic.: ne sanguis societur (durch das Heiraten untereinander), Liv.: sanguine coniunctus, Blutsverwandter, Cic.: attingere alqm sanguine, blutsverwandt sein mit usw., Plin. ep. – b) konkret, Abkömmling, Kind (Sohn, Tochter), Enkel usw., Alexandri sanguis ac stirps (Sprößling), Curt.: proice tela, sanguis meus, Verg.: est sanguis tuus, Tibull.: regius sanguis, v. der Europa, königliche Prinzessin, Hor.: saevire in suum sanguinem, Liv. – III) poet. übtr., die natürliche Feuchtigkeit, der Saft der Pflanzen usw., bacas turgentes sanguine Pallas amat, Öl, Nemes.: viridis nemori sanguis decedit, Saft der Bäume, Manil.: von der Purpurfarbe, Val. Flacc. – / Das i von Natur lang (s. Lachmann Lucr. p. 59), daher oft bei Dichtern so gemessen, s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 243. – Genet. Sing. vulg. auch sanguis, Cael. Aur. de morb. chron. 2, 11, 128. Paul. Nol. 21, 376: Akk. sanguem, Corp. inscr. Lat. 6, 2104, 22 (Act. Arv. a. 218). – Archaist. Nomin.-Form sanguen, Enn. ann. 113; fr. scen. 26 u. 202. Acc. tr. 83. Cato origg. 4. fr. 7, u. oratt. fr. 60. Varro sat. Men. 225. Lucr. 1, 837 u.a. Petron. 59, 1. Lact. 1, 15, 31. – Der Plur. sanguines wird von Prisc. 5, 54 u. Serv. Verg. Aen. 4, 687 als ungebräuchlich bezeichnet, aber s. Vulg. 2. regg. 16, 7; psalm. 5, 7 u. 15, 4; prov. 29, 10 u. ö. Hieron. in psalm. 15, 4 u. ö. (vgl. Neue-Wagener Formenlehre3 1, 580).

    lateinisch-deutsches > sanguis

  • 3 sanguis

    sanguis (urspr., aber veraltete Form sanguen), inis, m., das Blut (= der dünne, die Glieder durchströmende und lebenerhaltende Blutsaft, hingegen cruor = der rohe Blutsaft, das rohe, dicke Blut; vgl. Tac. ann. 12, 47), I) eig. u. bildl.: 1) eig.: sanguinis eruptio, Cels.: sanguinis vomitus, Cels.: sanguinis missio, das Aderlassen, Cels.: sanguis ater, Lucr., Verg. u. Liv.: caprinus, Aur. Vict.: humanus, Liv. u.a.: taurinus, Catull. u. Plin.: tauri sanguis, Cic.: vestis sanguine madens, Quint.: gladius sanguine oblitus, Sall.: sanguine subito ictus, vom Schlage getroffen, Eutr.: murenas sanguine humano saginare, Sen. (bildl., sanguine rei publicae saginari, sich mit dem Marke des St. mästen, Cic.): candor corporis magis sanguine atro maculabatur, Liv.: affectus nobis fugant sanguinem, treiben uns das Blut (im Gesichte) zurück (Ggstz. evocant ruborem), Sen.: os sanguine respergere, Cic.: se sanguine nefando respergere, Liv.: sanguinem mittere, zur Ader lassen, alci, Cels., u. scherzh., provinciae, Cic.: so auch sanguinem extrahere, Plin., od. detrahere, Colum., od. emittere venis, Plin., od. demittere, Gell.: sanguinem sistere, Plin., od. cohibere, Cels., od. supprimere, Cels.: sanguinem exspuere, Cels., ab ore exspuere (Ggstz. ex stomacho cruorem reicere), Scrib.: sanguinem vomere, Cels.: sanguinem fundere, ausgießen, Cic., u. vergießen,
    ————
    Curt. (vgl. plus sanguinis ex multa carne fundebatur, Liv.): sanguinem effundere, vergießen, Cic.: sanguinem haurire, Liv., sanguinem alcis haurire, Cic.: hauriendus aut dandus est sanguis, ihr müßt Blut (der Feinde) vergießen oder (das eurige) hingeben, Liv.: sanguinem sitire, Iustin. u. Lact.: sanguinem alcis sitire, Cic.: gustasse civilem sanguinem vel potius exsorbuisse, Cic.: numquam sanguinem alcis expetivisse, Cic.: hominis propinqui sanguinem vitamque eripere, Cic.: saturare se sanguine dissimillimorum sui civium, Cic.: satia te sanguine, quem sitisti, Iustin.: canes satiati sanguine erili, Ov.: etiam impendio sanguinis sui alqm tueri, Sen. – 2) bildl.: a) die Lebensfrische, das Kernhafte, amisimus sucum et sanguinem, Cic.: quibus integer aevi sanguis, Verg. – v. der Rede u. v. Redner, Cic.: verum sanguinem deperdebat, Cic.: sanguinem ipsum ac medullam verborum ipsius (Sallustii) eruere atque introspicere peritus, Gell. 18, 4, 2. – b) = Vermögen, Geld, de sanguine aerarii detrahere, Cic.: sanguinem miserit, quicquid potuerit detraxerit, Cic. – II) meton.: 1) das Blutvergießen, der Mord, sanguis cotidianus, Cic.: fraterni sanguinis insons, Ov.: odio civilis sanguinis, Cic.: usque ad sanguinem incitari solet odium, Cic.: sanguinem facere (anrichten), Liv.: – 2) das Geblüt = die Blutsverwandtschaft, der Stamm, das Geschlecht usw., a) abstr.: magnam possidet religionem
    ————
    paternus maternusque sanguis, Cic.: cognatio materna Transalpini sanguinis, Cic.: ne sanguis societur (durch das Heiraten untereinander), Liv.: sanguine coniunctus, Blutsverwandter, Cic.: attingere alqm sanguine, blutsverwandt sein mit usw., Plin. ep. – b) konkret, Abkömmling, Kind (Sohn, Tochter), Enkel usw., Alexandri sanguis ac stirps (Sprößling), Curt.: proice tela, sanguis meus, Verg.: est sanguis tuus, Tibull.: regius sanguis, v. der Europa, königliche Prinzessin, Hor.: saevire in suum sanguinem, Liv. – III) poet. übtr., die natürliche Feuchtigkeit, der Saft der Pflanzen usw., bacas turgentes sanguine Pallas amat, Öl, Nemes.: viridis nemori sanguis decedit, Saft der Bäume, Manil.: von der Purpurfarbe, Val. Flacc. – Das i von Natur lang (s. Lachmann Lucr. p. 59), daher oft bei Dichtern so gemessen, s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 243. – Genet. Sing. vulg. auch sanguis, Cael. Aur. de morb. chron. 2, 11, 128. Paul. Nol. 21, 376: Akk. sanguem, Corp. inscr. Lat. 6, 2104, 22 (Act. Arv. a. 218). – Archaist. Nomin.- Form sanguen, Enn. ann. 113; fr. scen. 26 u. 202. Acc. tr. 83. Cato origg. 4. fr. 7, u. oratt. fr. 60. Varro sat. Men. 225. Lucr. 1, 837 u.a. Petron. 59, 1. Lact. 1, 15, 31. – Der Plur. sanguines wird von Prisc. 5, 54 u. Serv. Verg. Aen. 4, 687 als ungebräuchlich bezeichnet, aber s. Vulg. 2. regg. 16, 7; psalm. 5, 7 u. 15, 4; prov. 29, 10 u. ö. Hieron. in psalm. 15, 4 u. ö.
    ————
    (vgl. Neue-Wagener Formenlehre3 1, 580).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sanguis

  • 4 civilis [1]

    1. cīvīlis, e (civis), Adi. m. Compar. u. Superl., I) den Bürger (u. insbes. den Mitbürger) betreffend, bürgerlich, Bürger-, des Bürgers, der Bürger, des Mitbürgers, der Mitbürger, 1) eig.: mos, Cic.: clamor, Liv.: furor, Hor.: sanguis, Cic.: cruor, Cic.: bellum, Cic.: victoria, über Mitbürger, Nep. Epam. 10, 3 u. Pelop. 5, 4, im Bürgerkriege, Sall. Iug. 45, 9: quercus, poet. = corona civica (s. cīvicus), Verg.: ius, entweder (im weit. Sinne) das bürgerliche Staatsrecht (Ggstz. ius naturale), Cic., Hor. u.a., od. (im engern Sinne) das Zivilrecht, Privatrecht (Ggstz. ius publicum), Cic.: actio, Klage eines Bürgers gegen seinen Mitbürger, Cic.: controversia, Cic.: dies, der bürgerliche Tag (von Mitternacht bis Mitternacht, Ggstz. dies naturalis, vom Aufgang bis zum Untergang der Sonne), Varr.: so auch annus, das aus 365 bürgerlichen Tagen bestehende Jahr, Gell. – 2) übtr.: a) bürgerlich = voll Bürgersinn; populär = gemeinnützig, dem Gemeinwohl zuträglich, nulli civilis animus, Liv. 45, 32, 5: at hercule sermo est minime c., Liv. 6, 40, 15: neque magistratum continuari satis civile esse, Liv. 27, 6, 4: neutr. subst., si quicquam in vobis non dico civilis, sed humani esset, wenn in auch noch ein Funke, nicht etwa von Bürgersinn, aber doch von Menschlichkeit wäre, Liv. 5, 3, 9: quid civilius ordinatione? wodurch kann man sich um Bürger verdienter machen als durch Verleihung einer ordentlichen Verfassung, Plin. ep. 8, 24, 7. – b) populär = leutselig, gewinnend, herablassend, höflich, schonend, animus, Suet.: ingenium, Tac.: ingressus, Quint.: genus vitae, Suet.: quid civilius illo (patre patriae), Ov.: aequissimum se et civilissimum praebuit, Eutr. – m. Abl., civilis ingressu, Plin. pan. 83, 7. – m. in u. Abl., in colloquiis, etiam humilissimorum, civilissimus fuit, Spart. Hadr. 20, 1: civilis in semet augendo, Suet. Claud. 12, 1. – m. circa od. in u. Akk., civilis circa quosdam amicos, Eutr. 7, 13: civilis in cunctos, Eutr. 10, 16. – civile reabatur mit folg. Infin. Präs. Pass., Tac. ann. 1, 54. – n. pl. subst., plus quam civilia agitare, Tac. ann. 1, 12: civilia loqui de se, Tac. hist. 4, 5. – II) den Staat od. Staatsdienst betreffend, öffentlich, Staats-, a) übh.: oratio, Cic.: res, Cic.: officia, Quint.: scientia, ratio, Staatswissenschaft, Cic.: rerum civilium cognitio, Staatskunde, Cic.: vir, Staatsmann (ἀνώρ πολιτικός), Quint.: dass. civilium rerum peritus, Tac.: fluctus, procellae, des Staatslebens, Nep. – b) dem Zivildienst betreffend, Zivil- (Ggstz. militaris, bellicus), officia (Ggstz. bellica off.), Cic. de off. 1, 122: non militaria solum sed civilia quoque munera, Liv. 9, 3, 5: civiles res (Ggstz. bella), Liv. 6, 22, 7. – n. pl. subst., ut militarium aliquis ad civilia (zum Zivildienste, zur Zivilverwaltung) transiret, Amm. 21, 16, 3.

    lateinisch-deutsches > civilis [1]

  • 5 civilis

    1. cīvīlis, e (civis), Adi. m. Compar. u. Superl., I) den Bürger (u. insbes. den Mitbürger) betreffend, bürgerlich, Bürger-, des Bürgers, der Bürger, des Mitbürgers, der Mitbürger, 1) eig.: mos, Cic.: clamor, Liv.: furor, Hor.: sanguis, Cic.: cruor, Cic.: bellum, Cic.: victoria, über Mitbürger, Nep. Epam. 10, 3 u. Pelop. 5, 4, im Bürgerkriege, Sall. Iug. 45, 9: quercus, poet. = corona civica (s. civicus), Verg.: ius, entweder (im weit. Sinne) das bürgerliche Staatsrecht (Ggstz. ius naturale), Cic., Hor. u.a., od. (im engern Sinne) das Zivilrecht, Privatrecht (Ggstz. ius publicum), Cic.: actio, Klage eines Bürgers gegen seinen Mitbürger, Cic.: controversia, Cic.: dies, der bürgerliche Tag (von Mitternacht bis Mitternacht, Ggstz. dies naturalis, vom Aufgang bis zum Untergang der Sonne), Varr.: so auch annus, das aus 365 bürgerlichen Tagen bestehende Jahr, Gell. – 2) übtr.: a) bürgerlich = voll Bürgersinn; populär = gemeinnützig, dem Gemeinwohl zuträglich, nulli civilis animus, Liv. 45, 32, 5: at hercule sermo est minime c., Liv. 6, 40, 15: neque magistratum continuari satis civile esse, Liv. 27, 6, 4: neutr. subst., si quicquam in vobis non dico civilis, sed humani esset, wenn in auch noch ein Funke, nicht etwa von Bürgersinn, aber doch von Menschlichkeit wäre, Liv. 5, 3, 9: quid civilius ordinatione? wodurch kann man sich
    ————
    um Bürger verdienter machen als durch Verleihung einer ordentlichen Verfassung, Plin. ep. 8, 24, 7. – b) populär = leutselig, gewinnend, herablassend, höflich, schonend, animus, Suet.: ingenium, Tac.: ingressus, Quint.: genus vitae, Suet.: quid civilius illo (patre patriae), Ov.: aequissimum se et civilissimum praebuit, Eutr. – m. Abl., civilis ingressu, Plin. pan. 83, 7. – m. in u. Abl., in colloquiis, etiam humilissimorum, civilissimus fuit, Spart. Hadr. 20, 1: civilis in semet augendo, Suet. Claud. 12, 1. – m. circa od. in u. Akk., civilis circa quosdam amicos, Eutr. 7, 13: civilis in cunctos, Eutr. 10, 16. – civile reabatur mit folg. Infin. Präs. Pass., Tac. ann. 1, 54. – n. pl. subst., plus quam civilia agitare, Tac. ann. 1, 12: civilia loqui de se, Tac. hist. 4, 5. – II) den Staat od. Staatsdienst betreffend, öffentlich, Staats-, a) übh.: oratio, Cic.: res, Cic.: officia, Quint.: scientia, ratio, Staatswissenschaft, Cic.: rerum civilium cognitio, Staatskunde, Cic.: vir, Staatsmann (ἀνώρ πολιτικός), Quint.: dass. civilium rerum peritus, Tac.: fluctus, procellae, des Staatslebens, Nep. – b) dem Zivildienst betreffend, Zivil- (Ggstz. militaris, bellicus), officia (Ggstz. bellica off.), Cic. de off. 1, 122: non militaria solum sed civilia quoque munera, Liv. 9, 3, 5: civiles res (Ggstz. bella), Liv. 6, 22, 7. – n. pl. subst., ut militarium aliquis ad civilia (zum Zivildienste, zur Zivilverwaltung) transiret, Amm. 21, 16, 3.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > civilis

  • 6 sanguis

    Pl, Lcr, V, O тж. īs), inis m.
    1) кровь (per omne corpus s. diffunditur C)
    2) кровопролитие, резня, убийство ( ad sanguinem incitare C)
    3) жизненная сила, жизнь (integer aevi s. V); крепость, мощь ( oratorum C); свежесть ( sucum et sanguinem amittere C), но тж.
    amittere sanguinem Pt — похолодеть от ужаса, остолбенеть
    4) имущество, состояние ( de sanguine aerarii detrahĕre C)
    5) кровное родство (sanguine conjunctus C); происхождение, род ( ejusdem sanguinis esse T)
    sanguine contingere (attingere PJ) aliquem QC — находиться с кем-л. в кровном родстве
    6) потомок, отпрыск, дитя (s. paupĕrum parentum H)
    7) сок (sc. arborum Man)
    s. Bacchēus Stвино

    Латинско-русский словарь > sanguis

  • 7 Bürger

    Bürger, civis (der das Bürgerrecht hat, Ggstz. peregrinus, advena, hospes, hostis). – municeps. municipalis homo (der Bewohner eines municipium, d. i. einer Stadt, die das röm. Bürgerrecht hat, ein Munizipalbürger, Ggstz. rusticus, rusticanus). – oppidanus. incolaurbis (der Einwohnereiner Stadt, Städter, Ggstz vicanus [Dorfbewohner]). – togatus (der B. im Friedensgewande, Ggstz. paludatus od. miles). – plebeius. homo ignobilis (einer aus dem Plebejerstande, Ggstz. patricius od. vir nobilis). – Bürger! (in der Anrede an das röm. Volk), Quirites!: ein B. der Welt, mundanus: ein guter B., civis bonus; civis urbi utilis: alle römischen Bürger, omnes civitatis Romanae homines: B. werden, civem fieri (vgl. »das Bürgerrecht erhalten«): jmd. zum B. machen, alqm civem facere (vgl. »jmdm. das Bürgerrecht geben«). – Bürgerblut, cruor oder sanguis civium; cruor oder sanguis civilis (s. »Blut« über cruor und sanguis). – es floß B., es wurde B. vergossen, caedes civium facta est: es floß viel B., wurde viel B. vergossen, magna civium caedes facta est; multi cives occisi sunt: er vergoß unnützerweise B., ille civium sanguine abusus est: der Sieg kostete viel B., victoria multo civium sanguine stetit. Bürgerfeind, insectator plebis. Bürgerfreund, homo popularis; plebicŏla; *populi potentiae amicus et fautor. Bürgerhaus, domus privata (Haus eines Privatmanns). – plebeii aedes od. aedificium (Haus eines Plebejers, im Ggstz. von dem eines Patriziers; Plur. auch plebis aedificia, Ggstz. atria principum). Bürgerin, civis.Bürgerkleid,- kleidung, plebeia vestis. Bürgerkrieg, bellum civium. bellum civile (Krieg zwischen den Bürgern eines Landes). – bellum intestinum oder domesticum (Krieg im Innern eines Landes selbst, der Einwohner gegeneinander). – In gewissen Verbindungen können auch arma od. castra civilia stehen, z. B. während des B., inter arma civilia: lange an einem B. teilnehmen, diu in armis civilibus commorari. – Bürgerkriege führen, bella gerere cum civibus.

    deutsch-lateinisches > Bürger

См. также в других словарях:

  • SANG — Le sang est un tissu «liquide» présent uniquement chez les animaux supérieurs et chez plusieurs invertébrés. Comme l’épithélium, le muscle ou l’os, il est formé de cellules vivantes; cependant, celles ci sont en suspension dans une solution… …   Encyclopédie Universelle

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»